Alkoholizm-kryteria uzależnienia

ALKOHOLIZM

Chorobę alkoholową  należy postrzegać jako zjawisko złożone, którego rozwój - etiologia leży zarówno w czynnika wewnętrznych samej jednostki jak
 i zewnętrznych uwarunkowaniach środowiska w jakim żyje ta jednostka. Dlatego też wyjaśniając pojęcie choroby alkoholowej konieczne jest przedstawienie jej aspektów biologicznych, psychicznych i społecznych.

Alkoholizm - uzależnienie od alkoholu  jest chorobą wieloczynnikową, bio-psycho-społeczną, uszkadzającą funkcjonowanie człowieka w sferze somatycznej, psychologicznej, społecznej i duchowej.

Alkoholizm to „stan psychicznego i fizycznego uzależnienia, a w nim zwiększenie się tolerancji, utrata kontroli picia, tj. niemożność powstrzymania się od picia, a w nałogu dalej posuniętym – zmniejszenie się tolerancji” ( Jarosz M. „Dezorganizacja w rodzinie
 i społeczeństwie”, Warszawa 1984, s. 35).

Uzależnienie zaczyna się i rozwija najczęściej bez wiedzy chorego. Nie leczona choroba alkoholowa  może doprowadzić do przedwczesnej śmierci. W jej  przebiegu  są takie momenty, które można nazwać kluczowymi – objawami osiowymi, co oznacza, że prawie u  każdego alkoholika  występują ( bądź też wystąpiły ) .  Są to przede wszystkim:

ü      zmiana tolerancji na alkohol ( początkowo zwiększenie, w ostatniej fazie rozwoju choroby-  zmniejszenie tolerancji)

ü       klinowanie- likwidowanie negatywnych skutków picia alkoholu alkoholem ( leczenie kaca tym czym się go wywołało)

ü      utrata kontroli – osoba pijąca nie może logicznie wybrać, pić czy nie pić, a kiedy zaczyna pić nie jest w stanie swobodnie wybrać, czy pić dalej
 

Osiowe objawy choroby alkoholowej ( ICD 10) – kryteria uzależnienia

Zgodnie z kryteriami zawartymi w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD 10, uzależnienie od alkoholu należy rozpoznać, gdy w ciągu ostatniego roku występują przynajmniej  trzy z następujących  objawów:

1.      Silne pragnienie lub  poczucie przymusu picia, natrętna potrzeba spożywania alkoholu ( głód alkoholowy).

2.      Upośledzenie zdolności kontrolowania zachowań związanych z piciem ( utrata kontroli), upośledzenie zdolności powstrzymywania się od picia, trudności
w zakończeniu picia, trudności w ograniczaniu ilości wypijanego alkoholu do wcześniej założonego poziomu.

3.      Fizjologiczne objawy zespołu abstynencyjnego w sytuacji ograniczenia lub przerywania picia ( drżenie mięśniowe, tachykardia - częstoskurcz, nadciśnienie tętnicze, nudności, wymioty, biegunka, rozszerzenie źrenic, wysuszenie śluzówek, wzmożona potliwość, zaburzenia snu, bezsenność, nastrój drażliwy lub obniżony, niepokój, lęk w krańcowej postaci majaczenie drżenne.

4.      Używanie alkoholu w celu złagodzenia albo zapobieżenia alkoholowemu zespołowi abstynencyjnemu oraz subiektywne poczucie skuteczności takiego postępowania.

5.      Zmieniona ( najczęściej zwiększona) tolerancja alkoholu, ( ta sama dawka alkoholu nie przynosi oczekiwanego efektu, potrzeba spożywania większych dawek alkoholu dla osiągnięcia oczekiwanego efektu).

6.      Koncentracja życia wokół picia kosztem zainteresowań i obowiązków. Postępujące zaniedbywanie alternatywnych do picia zachowań i zainteresowań.

7.       Zawężenie repertuaru zachowań związanych z piciem alkoholu do 1 – 2 wzorców.

8.      Uporczywe picie alkoholu mimo wiedzy o jego szkodliwości dla zdrowia
i oczywistych dowodów występowania szkodliwych następstw picia.
 

Wystąpienie co najmniej trzech z  powyższych objawów w ciągu minionego roku pozwala zdiagnozować występowanie zespołu zależności od alkoholu.

Objawy dodatkowe: palimpsesty ( tzw. „ urwane filmy”), ciągi opilcze, nieudane próby abstynencji, powikłania ZZA, tj. delirium tremens, padaczka poalkoholowa, polineuropatia alkoholowa.

            W ujęciu socjologicznym alkoholizm to zjawisko społecznie niepożądane – zjawisko patologii społecznej, stanowiące przejaw i formę niedostosowania społecznego.  Alkoholizm zawsze powoduje straty , straty w każdej dziedzinie życia społecznego –  poczynając od indywidualnych strat  będących następstwem nadużywania alkoholu u osoby uzależnionej i jej rodziny, poprzez  najbliższe środowisko, zakład pracy, społeczność lokalną i całe społeczeństwo.( Olechnicki K. Załęcki P. Słownik socjologiczny, Toruń 1997 ).