Fot. Maciej Kuczma

 Fot. Maciej Kuczma

 Fot. Marek Kusiak

Widok na ogród klauzurowy z wieży widokowej

  Fot. Marek Kusiak

  Fot. Marek Kusiak

Widok z wieży widokowej

 Fot. Maciej Kuczma

 Zdj. archiwalne

 Zdj. archiwalne

 Zdj. archiwalne

Ruiny Klasztoru O.O. Karmelitów Bosych pochodzące z XVIII w. Ruiny usytuowane są na malowniczym wzgórzu, z trzech stron otoczonym wodami rzeki Osławy. Budowę klasztoru zakończono przed 1730 r. Jest to zespół barokowy o charakterze obronnym, wzniesiony z miejscowego piaskowca. Fundatorem klasztoru był Jan Franciszek Stadnicki. Do ruin prowadzi brama w murach obronnych, zaopatrzona w otwory strzelnicze, skierowana na jedyną drogę wiodącą niegdyś bezpośrednio do klasztoru. Obecnie do ruin można dojść ul. Klasztorną lub ul. Rzeczną W obrębie murów znajdował się kościół, klasztor, dwie baszty, piętrowa kordegarda, budynki gospodarcze. W 1772 roku wybuchł pożar, który wyrządził znaczne szkody w zabudowaniach, klasztor odbudowano aczkolwiek nigdy nie odzyskał swej dawnej świetności. Kolejny pożar w 1822 r. zniszczył całkowicie wiązanie dachowe klasztoru, a po 7 latach nastąpiła likwidacja klasztoru, część wyposażenia świątyni trafiła do kościoła parafialnego w Zagórzu, gdzie znajduje się do dziś. O niszczejące z roku na rok ruiny klasztoru O.O Karmelitów zatroszczyły się władze samorządowe Gminy Zagórz i tak oto w 2000 r. zespół klasztorny przeszedł na własność gminy.

Lepsze czasy dla karmelu nastały dopiero od 2011 r. kiedy to na nowo rozpoczęto realizację prace konserwatorskich, co sprawia, że ruiny stopniowo odzyskują dawny blask.

Rok 2011: Konserwacja i zabezpieczenie murów bramy głównej, a także odcinka muru obronnego po obu stronach bramy. 

Rok 2012: Pracami konserwatorsko-zabezpieczającymi objęto elewację frontową foresterium, mury budynków bramnych i kordegardy, oraz odcinek muru obronnego.  

Lata 2012-2013: Budowa wieży widokowej w Zagórzu – promocja obszarów Natura 2000. Rewitalizacja ogrodu klauzurowego Zespołu Klasztornego Karmelitów Bosych w Zagórzu.

W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007 – 2013, którego jednym z priorytetów jest  promowanie bioróżnorodności i ochrony przyrody (w tym NATURA 2000) dokonano renowacji ruin klasztoru oraz wybudowano wieżę widokową. W ramach projektu zakupiona została luneta widokowa, która obecnie znajduje się na szczycie wieży. Umożliwia ona mieszkańcom i turystom dokładniejsze zapoznanie się z otaczającym terenem. Ponadto zagospodarowano teren wokół klasztoru poprzez wykonanie ogrodu klauzurowego oraz ciągów pieszych. W zakresie inwestycji podjętych w ramach realizacji projektu opracowano koncept budowlany i wykonawczy wieży widokowej, przygotowano teren budowy, wykonano schody wejściowe na taras oraz taras widokowy, a także zakupiono wyposażenie wieży. Ukończone zostały prace instalacyjne i wykończeniowe, ponadto zabezpieczono mury wokół terenu objętego działaniami.

Celem podniesienia walorów poznawczych obiektu oraz obszaru Natura 2000 wykonano ekspozycję historyczno – krajoznawczo – archeologiczną z wykorzystaniem technik odpornych na warunki atmosferyczne, przybliżającą zwiedzającym walory krajoznawczo – przyrodnicze obszaru Natura 2000, historię klasztoru, styl życia mnichów zakonu Karmelitów Bosych oraz przeznaczenie i pierwotny wygląd elementów kompleksu. Ogród klauzurowy  został urządzony na wzór ogrodów tego typu z danej epoki.

Rok 2013: Prace konserwatorskie zrealizowano przy elewacji północnej kościoła (fasadzie).

Wykonane prace pozwoliły na likwidację zagrożenia dla bezpieczeństwa turystów i wiernych, którzy licznie i często gromadzą się przed wejściem do kościoła podziwiając jego wnętrze oraz czytając pamiątkowe tablice. Obluzowane kamienie, cegły czy fragmenty tynku stanowiły poważne zagrożenie dla wyżej określonych osób.

Rok 2014: Zrealizowano I etap prac konserwatorsko-zabezpieczających przy elewacji wschodniej kościoła.  Trwale zabezpieczono transept w obrębie elewacji wschodniej kościoła, w tym odcinek elewacji wschodniej pomiędzy transeptem, a fasadą. Dodatkowo odgruzowano i uporządkowano teren dziedzińca wschodniego. Ściany kościoła na wskazanym powyżej odcinku nie były objęte pracami remontowymi od czasu wybuchu pożaru w 1822 roku. Obluzowane kamienie, cegły czy fragmenty tynku stanowiły poważne zagrożenie dla zwiedzających obiekt.

Rok 2015: Zrealizowano II etap prac konserwatorsko-zabezpieczających przy elewacji wschodniej kościoła. Ponadto odgruzowano i zabezpieczono mury budynku furty klasztornej.

W efekcie tych prac udostępniono zwiedzającym kolejne pomieszczenia klasztorne znajdujące się przy głównej trasie prowadzącej do wieży widokowej.

Rok 2016: „Konserwacja korony murów i ścian wewnętrznych kościoła. Trwałym zabezpieczeniem objęto powierzchnię 360 m2 przy prezbiterium i wieży widokowej.

Miejsca objęte pracami nie były remontowane przez okres niespełna 200 lat.

Wysoka jakość wszystkich wykonanych prac przy zachowaniu autentyczności wyglądu budowli, została potwierdzona w protokołach z kontroli prac sporządzonych przez przedstawicieli Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Delegatury w Krośnie.

Łączna wartość prac konserwatorskich zrealizowanych na zagórskim Karmelu w ciągu minionych 5 lat zamknęła się kwotą blisko 2,7 mln zł z czego wkład własny Gminy Zagórz wyniósł ponad 500 tys. zł.

Rok 2017: Projekt Gminy Zagórz pn. „Kompleksowa ochrona dziedzictwa kulturowego na terenie MOF Sanok – Lesko – adaptacja ruin Zespołu Klasztornego Karmelitów Bosych na centrum kultury w Zagórzu” uzyskał dofinansowanie w kwocie 5 314 934,51 zł  ze środków RPO WP na lata 2014-2020.

Inicjatywa realizowana w partnerstwie z Bieszczadzkim Forum Europejskim ma służyć zwiększeniu liczby osób korzystających z unikatowych zasobów kultury i dziedzictwa historycznego dostępnych w Zagórzu za sprawą lokalizacji ruin XVIII – wiecznej siedziby zakonu Karmelitów Bosych. W ramach działań projektowych nastąpi odbudowa i rozbudowa budynku dawnego foresterium z przeznaczeniem na centrum kultury. Jednocześnie zostanie zrekonstruowana zabytkowa, klasztorna studnia, która zyska cembrowinę z zadaszeniem. Będzie można dojść do niej korzystając z nowych ciągów komunikacyjnych.

Wyszczególnione powyżej prace pozwolą na zachowanie i udostępnianie zwiedzającym budynków dawnego zespołu klasztornego, jako cennego zasobu dziedzictwa kulturowego, stanowiącego jedną z najbardziej rozpoznawalnych atrakcji turystycznych województwa podkarpackiego.

W wyniku realizacji projektu budynek foresterium zostanie zabezpieczony przed bezpośrednim działaniem niesprzyjających warunków atmosferycznych zyskując nową jakość funkcjonalną adekwatną do stale rosnącego poziomu zainteresowania odwiedzających. Co ważne w związku z realizacją projektu poprawie ulegnie poziom bezpieczeństwa osób odwiedzających zagórski Marymont, których liczba w ostatnim czasie szacowana jest na poziomie około 20 000 osób rocznie. Dzięki zaplanowanym rozwiązaniom architektonicznym budynek foresterium będzie dostępny dla osób niepełnosprawnych. W opisywanym tu obiekcie zostanie zaaranżowana cela zakonnika. Przewidziano również pomieszczenia do promocji produktów regionalnych, punkt informacji turystycznej, restaurację wraz zapleczem gastronomicznym, salę wirtualnej rzeczywistości, salę projekcyjno-filmową, salę ekspozycyjno-konferencyjną, pracownie artystyczne, pomieszczenia socjalne wraz zapleczem sanitarnym, zaplecze magazynowe oraz toalety.

Szacowana wartość inwestycji wynosi ponad 8,5 mln zł. Oprócz tytułowej kwoty dofinansowania w związku z realizacją inwestycji Gminę Zagórz będzie mogła odzyskać podatek VAT w kwocie ponad 1,6 mln zł.

Obecnie, prowadzone są prace renowacyjne i zabezpieczające ten unikalny w skali kraju zabytek.

Do najcenniejszych zabytków architektury cerkiewnej należy cerkiew pod wezwaniem Spotkania Pańskiego w Morochowie. Przepiękną, jednonawową, drewnianą świątynię ze zrębową wieżą o konstrukcji słupkowej wzniesiono w 1837 r.

Zabytkowa lokomotywa parowa TKt48-124 w stacji Zagórz

Nowy Zagórz - stacja kolejowa z 1872

Kaplica grobowa na starym cmentarzu wzniesiona w 1840 r. przez Truskolaskich, odnowiona w 1933 r. staraniem Gubrynowiczów. W kaplicy znajduje się płyta nagrobna Bronisława Ludwika Gubrynowicza, profesora Uniwersytetu Warszawskiego, członka Akademii Umiejętności w Krakowie/ zm. 1933/.

Drewniany kościółek na Dolinie, wzniesiony w 1836 r.; obiekt ten zamieniony został pod koniec XIX w. na cerkiew greckokatolicką pod wezwaniem Matki Boskiej Opieki. Od 1946 r. na powrót stał się świątynią rzymskokatolicką. Wewnątrz barokowy ołtarz z połowy XIX w. i sześć XIX- wiecznych ikon z ikonostasu z parami apostołów.

Pałac rodziny Małachowskich na Dolinie, wzniesiony na początku XX w. Piętrowa , murowana i otynkowana budowla powstała na planie prostokąta, na jednym z narożników wznosi się wieża, wewnątrz w kilku pomieszczeniach zachowały się neorokokowe dekoracje stiukowe na sufitach.

Dworek w Zasławiu, w którym
w latach 1943-1944 zamieszkiwała Olga Sulimirska - właścicielka zasławskiego majątku.